W dniach 15-17 października 2009 roku odbył się w Katowicach i Cieszynie I Zjazd Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego połączony z konferencją “Granice kultury”.
Celem Zjazdu była dyskusja nad problemem granic kultury oraz prezentacja kulturoznawczego warsztatu naukowej obserwacji tych granic.
Tematykę przedstawiano w ramach sześciu paneli dyskusyjnych poświęconych: granicom kultury, granicom cywilizacji, granicom teorii, granicom antropologii, granicom mediów i granicom sztuki.
W dokumencie programowym czytamy:
“Pojęcie granicy w kulturze obejmuje zarówno jej wymiar epistemologiczny, jak i ontologiczny. Pytanie o granice kultury implikuje zatem konieczność określenia badanych zjawisk, czasu i przestrzeni, w jakich się mieszczą, oraz kulturoznawczej perspektywy poznawczej, związanej refleksją teoretyczną i praktyką warsztatową. Równocześnie rozważać trzeba granice kulturoznawstwa jako dyscypliny naukowej i nauczanej – w uniwersytetach i innych szkołach wyższych.
Chcemy, aby Zjazd stał się okazją do integracji ogólnopolskiego środowiska kulturoznawczego oraz platformą merytorycznej dyskusji o współczesnych naukach o kulturze. Mamy nadzieję, że projektowany podział panelowy Zjazdu wytycza rzeczywiste i potencjalne obszary refleksji teoretycznej i badań praktycznych. Podział ten respektuje wielość i różnorodność postaw w naukach o kulturze, zachowując tożsamość kulturoznawstwa jako dyscypliny naukowej i przedmiotu nauczania.”
Opisy paneli:
GRANICE KULTUR:
Kultura jako całość; różnice etniczne, społeczne, narodowe, religijne; cezury czasu i przestrzeni; przynależności i odrębność; regiony, migracje, nomadyzm, integracje; partykularyzm i uniwersalizm w kulturze; globalizacja i glokalizacja; komunikacja międzykulturowa; granice kulturowych eksploracji.
GRANICE CYWILIZACJI:
Kultura i cywilizacja; cywilizacyjne przekształcenia kultury i społeczeństwa; ekonomiczne i polityczne znaczenie różnic kulturowych; sprawiedliwość społeczna i wykluczenie społeczne; technologia, a wartości kultury; kulturoznawstwo wobec materialności cywilizacji.
GRANICE TEORII:
Teoria kultury, jej postaci i granice; granice dyscyplin naukowych; graniczność kulturoznawstwa, graniczność poszukiwań interdyscyplinarnych; granice mowy, pisma i druku; granice tekstu, dyskursu, narracji, poetyki; perspektywy metodologiczne współczesnego kulturoznawstwa i ich ograniczenia.
GRANICE ANTROPOLOGII:
Antropologia filozoficzna i antropologia kulturowa; antropologia kulturowa i antropologia kultury; granice w kulturze i doświadczenia graniczne, wzory kultury i wzory osobowości; relatywizm i uniwersalizm kulturowy; człowiek uniwersalny i kontekstualny.
GRANICE MEDIÓW:
Zakres i granice oddziaływania mediów; rola mediów w tworzeniu i znoszeniu granic kulturowych; dialog medialny ponad granicami kulturowymi; intermedialność, multimedialność i transmedialność; realne i wirtualne przestrzenie poznania, wiedzy i komunikacji; nowe widzialności.
GRANICE SZTUKI:
Granice sztuki – granice w sztuce; przekraczanie granic; granice strategii i konwencji artystycznych; sztuka transkulturowa i transestetyka; granice strategii i konwencji artystycznych; hybrydyzacja i globalizacja sztuki.
